Lập trình hướng đối tượng (OOP) là một phương pháp lập trình giúp quản lý các đối tượng (objects) và các mối quan hệ giữa chúng. Trong PHP, OOP được sử dụng để tạo ra các đối tượng với các thuộc tính và phương thức, giúp mã nguồn trở nên dễ quản lý và bảo trì hơn. Dưới đây là những khái niệm cơ bản trong OOP của PHP.
Lớp (Class)
Lớp là một mô hình (blueprint) để tạo ra đối tượng. Nó bao gồm các thuộc tính (properties) và phương thức (methods).
Ví dụ về lớp trong PHP:
Đối tượng (Object)
Đối tượng là một thể hiện cụ thể của lớp. Nó chứa các giá trị cụ thể cho các thuộc tính và có thể thực thi các phương thức của lớp.
Tạo đối tượng từ lớp Animal:
Thuộc tính (Properties)
Thuộc tính là các biến bên trong lớp. Các thuộc tính có thể được truy cập và thay đổi thông qua các phương thức của đối tượng.
Ví dụ:
Phương thức (Methods)
Phương thức là các hàm được định nghĩa bên trong lớp, và có thể được gọi bởi các đối tượng.
Ví dụ:
Kế thừa (Inheritance)
Kế thừa cho phép một lớp con kế thừa các thuộc tính và phương thức của lớp cha.
Ví dụ:
Tính đóng gói (Encapsulation)
Tính đóng gói là việc kiểm soát quyền truy cập đến các thuộc tính và phương thức của lớp. Các mức truy cập bao gồm:
- public: có thể truy cập từ mọi nơi.
- protected: chỉ có thể truy cập từ bên trong lớp và các lớp con.
- private: chỉ có thể truy cập từ bên trong lớp.
Ví dụ:
Tính đa hình (Polymorphism)
Tính đa hình cho phép các phương thức trong lớp con có thể có cách triển khai khác so với lớp cha. Điều này cho phép cùng một phương thức có thể có hành vi khác nhau trong các lớp con.
Ví dụ:
Abstract Classes và Interfaces
- Lớp trừu tượng (Abstract Class): là lớp không thể tạo đối tượng trực tiếp, mà phải được kế thừa bởi lớp con.
- Giao diện (Interface): là một bộ khung các phương thức mà bất kỳ lớp nào thực thi nó đều phải định nghĩa các phương thức đó.
Ví dụ về lớp trừu tượng và giao diện:
Kết luận
Lập trình hướng đối tượng trong PHP mang lại nhiều lợi ích như khả năng tái sử dụng mã, tăng tính linh hoạt và dễ bảo trì. Các khái niệm như lớp, đối tượng, kế thừa và tính đa hình là những thành phần quan trọng áp dụng OOP trong PHP hiệu quả hơn.
Giảng viên Cao Hoàng Khải
Bộ môn Công nghệ thông tin
FPT Polytechnic TP HCM