Web3 đang trở thành mục tiêu hướng đến của nhiều ông trùm công nghệ vì những khả năng mạnh mẽ mà được đánh giá là sẽ định vị lại sự phát triển của Internet trong tương lai. Trong bài viết dưới đây, FPT Polytechnic sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Web3.

Web3 là gì?

Web3 là một thuật ngữ được sử dụng để chỉ phiên bản tiếp theo của World Wide Web (WWW). Nó đề cập đến sự phát triển của Web để tích hợp công nghệ blockchain và các công nghệ phân tán khác để tạo ra một môi trường phi tập trung và an toàn hơn cho việc trao đổi thông tin và giao dịch trực tuyến.

Trong Web3, dữ liệu và ứng dụng không được lưu trữ trên các máy chủ trung gian truyền thống mà thay vào đó, chúng được lưu trữ và quản lý trên các mạng lưới blockchain hoặc các hệ thống phi tập trung khác. Điều này cung cấp tính bảo mật, đáng tin cậy và không thể sửa đổi cho dữ liệu và giao dịch.

Web3 cũng tạo ra môi trường cho việc triển khai và thực thi các hợp đồng thông minh (smart contracts), là các đoạn mã tự thực thi và tự động hóa quyền lợi và giao dịch giữa các bên mà không cần sự trung gian của bất kỳ bên thứ ba nào. Các smart contract được lưu trữ trên blockchain và tự động thực hiện các hành động cụ thể khi các điều kiện được đáp ứng.

Web3 cũng mở ra cánh cửa cho việc sử dụng tiền điện tử và tài sản số trong các giao dịch trực tuyến, thay vì sử dụng tiền tệ truyền thống. Điều này tạo ra một môi trường thúc đẩy tính minh bạch, tiện lợi và an toàn trong việc thanh toán và trao đổi.

Tổng thể, Web3 hướng tới mục tiêu xây dựng một môi trường phi tập trung, an toàn và minh bạch hơn cho việc truy cập và sử dụng thông tin trên Internet, đồng thời tăng cường quyền sở hữu và quyền kiểm soát của người dùng với dữ liệu và tài sản của mình.

Đặc điểm nổi trội khiến web3 trở thành xu hướng tương lai

Phi tập trung

Đặc điểm đáng chú ý nhất của Web3 là tính phi tập trung. Trong Web3, không có trung tâm điều khiển chính, không có một bên duy nhất nắm giữ quyền kiểm soát. Thay vào đó, dữ liệu và ứng dụng được lưu trữ và quản lý trên một mạng lưới phân tán, chẳng hạn như blockchain. Điều này tạo ra một môi trường phi tập trung, trong đó quyền lực và quyết định được phân phối và kiểm soát bởi cộng đồng người dùng.

Quyền sở hữu và quyền kiểm soát dữ liệu

Web3 đặt người dùng vào trung tâm và tăng cường quyền sở hữu và quyền kiểm soát dữ liệu của họ. Trong phiên bản truyền thống của Web, dữ liệu của người dùng thường được lưu trữ và kiểm soát bởi các công ty trung gian. Tuy nhiên, trong Web3, dữ liệu cá nhân được mã hóa và lưu trữ trên blockchain hoặc các hệ thống phân tán khác. Người dùng có quyền kiểm soát dữ liệu của mình và quyết định liệu họ có chia sẻ, bán hoặc sử dụng như thế nào.

Smart contracts và tự động hóa

Web3 sử dụng smart contracts để tạo ra các hợp đồng tự thực thi và tự động hóa quy trình giao dịch. Smart contracts là các đoạn mã được lưu trữ và thực thi trên blockchain. Chúng giúp đảm bảo tính chính xác và minh bạch của các giao dịch và loại bỏ sự phụ thuộc vào các bên trung gian. Các smart contracts tự động thực hiện các hành động cụ thể khi các điều kiện được đáp ứng, mở ra khả năng cho các hệ thống tự động hóa và giao dịch không cần sự can thiệp của con người.

Tiền điện tử và tài sản số

Web3 cung cấp một môi trường cho việc sử dụng tiền điện tử và tài sản số trong các giao dịch trực tuyến. Tiền điện tử như Bitcoin và Ethereum đã trở thành phương tiện thanh toán và lưu trữ giá trị phổ biến. Tài sản số có thể là các token, chứng chỉ kỹ thuật số hoặc tài sản ảo được đại diện trên blockchain. Web3 mở ra cơ hội cho thanh toán và trao đổi an toàn, nhanh chóng và tiện lợi.

Bảo mật và riêng tư

Web3 đặt sự bảo mật và riêng tư lên hàng đầu. Công nghệ blockchain và mã hóa được sử dụng để đảm bảo tính bảo mật của thông tin và giao dịch. Dữ liệu cá nhận được trong Web3 được mã hóa và chỉ có thể được truy cập bởi những người dùng có quyền truy cập. Điều này tạo ra một môi trường an toàn và bảo mật cho người dùng, đồng thời bảo vệ quyền riêng tư của họ.

Tóm lại, Web3 mang đến một loạt đặc điểm nổi trội như tính phi tập trung, quyền sở hữu và quyền kiểm soát dữ liệu, smart contracts và tự động hóa, tiền điện tử và tài sản số, cùng với sự bảo mật và riêng tư. Với những đặc điểm này, Web3 đang thay đổi cách chúng ta sử dụng và tương tác với Internet, mở ra những cơ hội mới và tăng cường quyền lực của người dùng trong thế giới kỹ thuật số.

Các công nghệ chính được sử dụng trong Web3

Có một số công nghệ chính được sử dụng trong Web 3.0. Dưới đây là một số công nghệ quan trọng trong Web 3.0:

Blockchain

Blockchain là một công nghệ phân tán và phi tập trung được sử dụng để lưu trữ và xác nhận các giao dịch. Nó cung cấp tính bảo mật, minh bạch và đáng tin cậy cho các giao dịch trên mạng. Blockchain cho phép việc lưu trữ dữ liệu và giao dịch mà không cần phải tin tưởng vào một bên trung gian duy nhất, mà thay vào đó dựa vào một mạng lưới các nút độc lập.

Hợp đồng thông minh (Smart contracts)

Hợp đồng thông minh là một dạng hợp đồng tự động và không thể thay đổi được, được viết dưới dạng mã và thực thi trên blockchain. Hợp đồng thông minh tự động thực hiện các điều khoản và điều kiện của hợp đồng mà không cần sự can thiệp của bên thứ ba. Công nghệ này cho phép các giao dịch tự động và an toàn hơn.

Mã hóa (Cryptography)

Mã hóa là một công nghệ quan trọng trong Web 3.0 để đảm bảo tính bảo mật của dữ liệu và giao dịch. Nó bao gồm việc sử dụng thuật toán mã hóa để biến đổi thông tin thành dạng không thể đọc được cho đến khi được giải mã bởi người có chìa khóa. Công nghệ mã hóa đảm bảo tính riêng tư và an toàn của dữ liệu cá nhân và giao dịch trên mạng.

Các tiêu chuẩn mở (Open standards)

Web 3.0 khuyến khích việc sử dụng các tiêu chuẩn mở, như W3C (World Wide Web Consortium), để đảm bảo tính tương thích và giao tiếp giữa các ứng dụng và dịch vụ khác nhau trên web. Các tiêu chuẩn mở giúp tạo ra một môi trường phân tán và giao tiếp dễ dàng, cho phép các ứng dụng và dịch vụ tương tác và làm việc cùng nhau.

Trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence – AI)

Trí tuệ nhân tạo đóng vai trò quan trọng trong Web 3.0 bằng cách cung cấp khả năng phân tích và xử lý thông tin thông qua các thuật toán và mô hình máy học. AI có thể được sử dụng để cải thiện trải nghiệm người dùng, phân tích dữ liệu và cung cấp các dịch vụ thông minh trên web.

Đây chỉ là một số công nghệ chính trong Web 3.0, và còn có nhiều công nghệ khác đang được phát triển và áp dụng trong lĩnh vực này. Web 3.0 là một lĩnh vực đa dạng và đang tiếp tục phát triển, với mục tiêu tạo ra một môi trường trực tuyến phi tập trung, bảo mật và tiện lợi hơn cho người dùng.

Thách thức khi xây dựng ứng dụng Web3

Xây dựng ứng dụng Web 3.0 đối mặt với một số thách thức đáng kể. Dưới đây là một số thách thức phổ biến khi xây dựng ứng dụng Web 3.0:

Tính phức tạp của công nghệ

Công nghệ trong Web 3.0 như blockchain và hợp đồng thông minh có tính phức tạp cao. Để phát triển ứng dụng Web 3.0, nhà phát triển cần hiểu rõ về cách làm việc của các công nghệ này và cách tích hợp chúng vào ứng dụng. Điều này đòi hỏi kiến thức chuyên sâu và kỹ năng phát triển đặc biệt.

Tốc độ và khả năng mở rộng

Hiện tại, blockchain và các công nghệ liên quan có thể đối mặt với vấn đề về tốc độ và khả năng mở rộng. Với số lượng người dùng và giao dịch ngày càng tăng, mạng blockchain có thể gặp phải hạn chế về tốc độ xử lý. Điều này có thể làm giảm trải nghiệm người dùng và làm hạn chế khả năng mở rộng của ứng dụng.

Chi phí

Giao dịch và triển khai trên blockchain có thể đòi hỏi chi phí cao hơn so với các phương pháp truyền thống. Việc tính toán và lưu trữ trên blockchain yêu cầu việc sử dụng tài nguyên và sức mạnh tính toán lớn. Điều này có thể gây ra chi phí tăng lên cho việc triển khai và vận hành ứng dụng Web 3.0.

Tính bảo mật

Mặc dù công nghệ blockchain và mã hóa cung cấp tính bảo mật cao, nhưng vẫn có thể tồn tại các lỗ hổng bảo mật. Các ứng dụng Web 3.0 phải đảm bảo rằng dữ liệu và giao dịch của người dùng được bảo vệ một cách an toàn và không thể xâm phạm.

Sự chuyển đổi từ Web 2.0 sang Web 3.0

Một thách thức lớn khác là sự chuyển đổi từ mô hình Web 2.0 truyền thống sang mô hình Web 3.0. Điều này đòi hỏi sự thay đổi về tư duy, quy trình phát triển và cách tiếp cận. Cần có sự thông thạo về công nghệ mới và sự thích nghi với môi trường Web 3.0.

Tiêu chuẩn và tương thích

Web 3.0 cần sự tương thích và tiêu chuẩn hóa giữa các ứng dụng và dịch vụ khác nhau. Hiện tại, các tiêu chuẩn vẫn đang được phát triển và chưa được thống nhất hoàn toàn. Điều này có thể tạo ra khó khăn trong việc giao tiếp và tương tác giữa các ứng dụng Web 3.0.

Tóm lại, việc xây dựng ứng dụng Web 3.0 đối mặt với nhiều thách thức, từ tính phức tạp của công nghệ và tốc độ khả năng mở rộng đến chi phí và tính bảo mật. Tuy nhiên, với sự phát triển và tiến bộ của công nghệ, những thách thức này có thể được vượt qua và Web 3.0 sẽ tiếp tục phát triển và trở thành một phần quan trọng của Internet trong tương lai.

Giảng viên Nguyễn Thị Loan
Bộ môn Công nghệ thông tin
FPT Polytechnic Hà Nội